Étude Géolinguistique Des Noms Des Animaux En Kabylie
2022
Autre
Langue Et Culture Amazighes [924]

Université Mouloud Mammeri - Tizi Ouzou

A
Ameur, Wassila
A
Alimrina, Djazira

Résumé: Deg tezwart tamatut nemmeslay-d ɣef tutlayt tamaziɣt s usemres n wedlis n S.Chaker, akken i d-nefka yiwet n tbadut d tamecṭuḥ n tenḍawiyin (578 variation, H) n J. Debois, iswi n tsestant i nexdem deg wennar maci akken ad d-nessebgen belli yella umgired gar tenḍawiyin n tmaziɣt, maca aya-agi ad yeqqim ur yessewham ara imi yettabaɛ ɣer ugama acku ulac tutlayt zeglen yireṭṭalen, ihi s waya ara d-nini tutlayt taqbaylit d yiwet, ur tezmir ara ad tt-beddel, syin nefka-d tabadut n usentel, anda i d-nemmeslay ɣef uɣersiw, anda i d-nessebgen belli amdan yettidir d uɣersiw, yewwi-d ad asen-yefk ismawen akken ad yessemgired gar-asen. Ma yella deg wayen yerzan afran n usentel yekka-d seg tirmit i aɣ-yefka ugezdu n tutlayt d yedles Amaziɣ iɣ-d-yessemlilen d yemdanen n temnaḍin yemxalafen, anda nerra tamawt belli yella umgired gar umeslay n yal tamnaḍt ɣef tayeḍ, dayen i aɣ-yeǧǧan ahat ad nefren asentel-agi akken ad nexdem fell-as tazrawt, ma yella deg wayen yeɛnan tamukrist nefka-d asteqsi i d-yeqqaren ma yella tanḍawiyin ṭṭuqtent deg temdinin ɣef wedrar ? Acu n tenḍawiyin i yellan merra ? Ma yellan llant tenḍawiyin seg temnaḍt ɣer tayeḍ ? Ma yella deg tudrin nwehha d akken yezmer ad temsislayt gar wawalen, yezmer ahat llant tanḍawiyin ṭṭuqtent deg temnaḍin tubɛidin ɣef tid yellan d tuqribin. Ma yella d iswi n ukatay-nteɣ ad d-nessebgen amgired yellan deg tmeslayt n temnaḍin n leqbayel, d asnerni n umawal aqbayli, akken ad d-nefk isallen ilaqen ilmend n lfayda n wiyeḍ, akken ara d-nessebgen belli tanḍawit ur nezmir ara ad as-nexdem tilisa. Deg yixef amezwaru nemmeslay-d ɣef trakalt tasnalsit, d wamek xedmen takarḍi tasnalsit (30 carte K), syen nemmeslay-d ɣef yimahilen yerzan tasnilsit, nebder-d ayen yexdem André Basset, syen nuɣal nemmeslay-d ɣef wefran n wennar n tsestant, anda i nwehha dakken nefren Tizi Wezzu adlis n Hanoteau acku yettmeslay aṭas ɣef temnaḍin-agi, ma yella deg wayen yerzan wid i d-yefkan isallen, ur d-nefki ara kra n leɛmer, neɣ argaz neɣ tameṭṭut, awid kan ad yili d mmi-s n temnaḍt-nni, iswi-nteɣ d adeg-nni, ma yella nemmeslay-d ɣef yiɛewwiqen i d-nemlal deg wennar, ad d-naf belli mgaraden, aɛewwiq amezwaru llan kra ttagaden awal tasestant, ttwalin-tt tcud ɣer yemsulta akken llan kra qqaren-d belli ur ɣrin ara, ur ssinen ara, ma d kra n tlawin ttagadent ad d-ɛeddint deg tiliẓri ttɣilint d ineɣmasen, deg tsestant-nteɣ nsexdem tiwellafin imi llan kra n yifrax ur ten-ssinen ara yemdanen, akken smerseɣ isem n uɣersiw-nni s tutlayt yemxalef am taɛrabt, tarumit, amud-nteɣ i d-nḥawec seg wennar, nura-t s tutlayt n tefransist, acku ma yella uriɣ-t s temɛemrit ur d-yettban ara umgird-nni n temsislayt, ɣef waya iten-nura s tmaziɣt tamɛemrit d temsislayt. Nuɣal-d nemmeslay-d ɣef tsestant-nteɣ deg wennar, anda i nwehha belli amahil-nteɣ nebḍa-t deg taggara n wayyu, nefkat deg tazwara n jwiliya, anda i d-nenna belli nebda seg temnaḍin ibaɛden am Bumerdas, syen nuɣal ɣer temnaḍin yellan deg Tizi Wezzu. Akken i nexdem deg yixef-agi, aserwes gar umahil-nteɣ d umahil n André Basset akked umahil Basset. Deg tazwara nebda deg wahil n André Basset, amgired i d-nufa gar uxeddim-nteɣ d win-is netta d akken netta yeddem-d akk timnaḍin n Leqbayel ama d Ṣṭif, Tubiret…ma yella d nekkenti neddem-d akken i d-nenna yakan Tizi Wezzu d Uḥric d i Bumerdas, akken i nezmer ad d-nini belli netta yexdem ɣef tudrin n leqbayel merra, maca nekkenti yal lɛerc neddem-d snat n tudrin kan, akken diɣ i d-nufa belli André Basset yexdem tasestant n wennar-is deg ssuq, ma yella d nekkenti nettruḥu ɣer tudrin, ma deg wayen yeɛnan aserwes gar iɣersiwen ɣes ma ur nesɛi ara adlis yekmel ɣur-nteɣ maca nefka-d isebtar i nesɛa, anda ara naf yessemres asuf d wesget n yiɣersiwen-agi ; amedya aɛudiw- iɛawdiwen, akken i d-yekfa amalay d wunti-nsen, ma yella d amahil-nteɣ ur d-nexdim ara amḍan maca nefka-d kan tawsit, akken i nexdem aserwes gar umahil-nteɣ d ugemmir (thèse156, k), ula d wa-agi yexdem yexdem akk timnaḍin n Leqbayel, ma yella d nekkenti am wakken i d-nehder yakan, akken diɣ ad tnaf yeddem-d deg yal lɛarec 6 n tudrin ma yella d nekkenti neddem-d snat kan, akken ad t-naf netta yexdem ɛlaḥsab n wamek i bḍant tura tudrin, ma yella d nekkenti neḍfer André Basset, akken nexdem aserwes gar yiɣersiwen i d-iḥawec, anda ara t-naf yewwi-d 27 wawalen, yessaxleḍ gar yiɣersiwen, ifrax, ibaɛac…ma yella d nekkenti nexdem 122 n yismawen, anda i nexdem iɣersiwen n wexxam d wid n d wid n lexla, akken i d-nexdem ifrax akked yigelmaḍ (reptile, 218 h), ma yella deg ugemmir n Hassani ad t-naf yessaxdem ula d iḥricen n tfekka am acciw, ajaḥliḍ..ma yella d nekkenti ur d-nebdir ara aya-agi. Ma yella deg yixef wis sin d taṣleḍt n tkarḍi, ma yella deg teggrayt tamatut nefka-d iswi n umahil-nteɣ d akken d afus n lemɛana ara nefk i wiyeḍ, akken i d-fkiɣ iɣer nessaweḍ deg yixef amezwaru neɣ wis sin, anda i d-nenna belli deg yixef wis sin nufa-d belli llant tenḍawiyin n tesnamekt (sémantique 568, h), akken llant tenḍawiyin n tesnalɣa (morphologie 547 h) d tenmawalt (lexicale 541 h) anda i d-nefka amedya i yal yiwet, akken i nwehha belli aṭas n yireṭṭalen i d-ikecmen ɣer tutlayt n tmaziɣt ama si taɛrabt, ama seg tefransist ula d ispanyulen, d yiterkiyen ǧǧan-d kra n wawalen-nsen dagi, akken i d-nufa belli kra n wawalen beddlen seg temnaḍt ɣer tayeḍ, amedya ǧǧaḥec i yuɣalen ajḥic, akken i d-nufa kra n tudrin uɣalen d tiɛrabin, mac axas akken mazal ḥerzen kra n wawalen am waɣyul, akken i nessaram deg taggara, nessarem nefka-d afus n tallelt i yisdawanen ara ixedmen ɣef tenḍawiyin gar tmura n leqbayel.

Mots-clès:

Nos services universitaires et académiques

Thèses-Algérie vous propose ses divers services d’édition: mise en page, révision, correction, traduction, analyse du plagiat, ainsi que la réalisation des supports graphiques et de présentation (Slideshows).

Obtenez dès à présent et en toute facilité votre devis gratuit et une estimation de la durée de réalisation et bénéficiez d'une qualité de travail irréprochable et d'un temps de livraison imbattable!

Comment ça marche?
Nouveau
Si le fichier est volumineux, l'affichage peut échouer. Vous pouvez obtenir le fichier directement en cliquant sur le bouton "Télécharger".
Logo Université


Documents et articles similaires:


footer.description

Le Moteur de recherche des thèses, mémoires et rapports soutenus en Algérie

Doctorat - Magister - Master - Ingéniorat - Licence - PFE - Articles - Rapports


©2025 Thèses-Algérie - Tous Droits Réservés
Powered by Abysoft